Category: Հայոց լեզու

1.Լրացրե′ք բաց թողնված տառերը, երկհնչյունները:

Ելևէջ, վայրէջք, առօրյա, բարօրություն, խոչընդոտ, մերթընդմերթ, հնէաբան, մանրէաբանություն, կիրակնօրյա, լուսինկա, պարզկա , կրթօջախ, մեղմօրոր, մեղմորեն, քնքշորեն, խավիար, մատյան, փաիյան, հրեա, ինքնըստինքյան:

2. Հետևյալ համանուններով կազմե′ք նախադասություններ:

Անարգել, հոտ, գոլ, գունդ:

Ես զայրույթից անարգեցի ծնողներիս։

Վարդերի հհոտը իմ դուրը շատ է գալիս։

Ոչխարների հոտը բարձր բլուրներում արածում էր։

Գերմանիան ֆուտբոլում շատ գոլ է խփել քան Իսպանիան։

3.Գրեցե′ք մեկ հոմանիշ, մեկ հականիշ տրված բառերի համար:

Կեղծավոր –ստախոս, անկեղծ

Կարծր –պինդ, փխրուն

Քնքուշ –մեղմ, կոպիտ

Ծածուկ –թաքուն, ակնճայտ

Մոլեգին —կատաղի, հանդարտ

4.Որտեղ հարկավոր է, գրեցե′ք մեծատառերով:

Վահագն վիշապաքաղ, Սուրբ Հեղինեի կղզի, կենտրոնական ասիա, խաղաղության համաշխարհային կոմիտե, Աշոտ բռնավոր, Իրանի Իսլամական հանրապետություն, Ախուրյան գետ, հայկական պար լեռնաշղթա, Դավիթ անհաղթ, Գևորգյան ճեմարան:

5.Դարձվածքների իմաստները գրեցե′ք մեկ բառով:

Ոտքերն ընկնել, ոտքից գլուխ, ճակատը պարզ, ծաղիկ հասակ, արյունը գլխին խփել, սիրտ առնել, քամի անել:

6.Կազմե′ք վեց բառ քար արմատով:

Քարանձավ, արծվաքար, քարքարոտ,

7.Կազմե′ք վեց բառ –վածք ածանցով:

Դարձվածք, այրվածք,

1․Ձեռք բառի ուղիղ և փոփոխված ձևերով ու բայերով կազմի՛ր դարձվածքներ․

Առնել, բերել, կարկատել, լվանալ, տալ, մոտեցնել, գնալ, նայել, բռնել, անել, պարել, գցել, պահել։

Ձեռք առնել-ծաղրի առարկա դարձնելՁեռք բերել-Նպատակին հասնել:Ձեռքերը լվանալ-Հրաժարվել, մի բանի մասնակից չյինել՝ չխառնվել:Ձեռք տալ-շոշափելՁեռքից գնալ-կործանվել, կորցնելՁեռքին նայել-Մեկի օգնության վրա հույս դնել՝ ապավինել:Ձեռքը բռնել-օգնելՁեռքով անել-ողջունել ձեռքը գցել-Ձեռքում պահել-Բաց չթողնել, ունեցածը պինդ պահել:

2․ Ո՞ր բառերում ինքնուրույն գործածություն չունեցող արմատ կա․

Արվեստագետ, բազկաթոռ, ուղեկալ, պերճաշուք, պարուսույց, նկարագիր, պատուհան, խավարամած, լայնեզր, ատամնաբույժ։

3․Ո՞ր բառերի բացատրությունն է սխալ։

Դեսպակ – շքեղ պատգարակ. Առապար – քարքարոտ, ապառաժոտ տեղ Փաղանգ – արքայական շքախումբ

Դրասանգ – ծաղկաշղթա Թալկանալ – ուշաթափվել

4. Լրացնել բաց թողնված տառերը։

Կմախք, դժոխք, մրրիկ, հուռթի, անդորրագիր, օրստօրե, ակնթառթ, պանդուխտ, անդադար, մարդամոտ, կարագապահ, բքախեղդ, տաղտակամած։

Ուրիշի ուղղակի խոսքը փոխակերպի՛ր անուղղակի խոսքի։
1․ -Այսպիսի երջանկության ես երբեք չեմ հանդիպել իմ կյանքում,-խոստովանեց Գարեգինը։

Գարեգինը խոստովանեց, որ այդպիսի երջանկության նա երբեք չի հանդիպել իր կյանքում։

2․Դերասանն ասաց.

-Ես ստանձնեցի այս դերը, որպեսզի բեմից ասեմ այն, ինչ չեմ ասել կյանքում։

Դերասանն ասաց, որ նա ստանձնեց այս դերը, որպեսզի բեմից ասի այն, ինչ չի ասել կյանքում։

3․Ասատուրն ասաց.

-Բագրա՛տ, վաղուղ էի քեզ փնտրում, որովհետեւ համոզված էի, որ դու ինձ համար կանես այն, ինչ պատանեկան տարիների բարեկամությունն է պարտադրում։

Ասատուրն ասաց, որ Բագրատին վաղուց էր փնտրում, որովհետև համոզված էր, որ նա իր համար կանի այն, ինչ պատանեկան տարիների բարեկամությունն է պարտադրում։

4․Օտարազգի գիտնականը խոստովանեց.

-Վախենում էի, թե Հայաստանում կհանդիպեմ մի հինավուրց երկրի ծերացած ժողովրդի, բայց օր օրի համոզվում եմ, որ այս հնադարյան հողի վրա ապրում է կենսունակ մի ժողովուրդ։

Օտարազգի գիտնականը խոստովանեց, որ վախենում էր, թե Հայաստանում կհանդիպի մի հինավուրց երկրի ծերացած ժողովրդի, բայց օր օրի համոզվում է, որ այս հնադարյան հողի վրա ապրում է կենսունակ մի ժողովուրդ։

5․Իսրայելն ասաց որդուն.

-Հրաշքի չպիտի սպասենք, մենք մեր ձեռքով պիտի փրկվենք, իսկ եթե մեռնենք՝ միայն հերոսի մահով։

Իսրայելն ասաց որդուն, որ հրաշքի չպիտի սպասեն, իրենք իրենց ձեռքով պիտի փրկվեն, իսկ եթե մեռնեն՝ միայն հերոսի մահով։

6.Առանց քեզ, ես դժվար եմ պատկերացնում իմ երջանկությունը, – ասաց տղան Գոհարին:

Տղան ասաց Գոհարին, որ առանց նրա նա դժվար է պատկերացնում իր երջանկությունը:

7.Հայրը մեղադրում է որդուն.
-Դու փախչում ես քո մասնագիտությունից և քեզ արդարացնելու համար, փորձում ես մեղավորներ փնտրել:

Հայրը որդուն մեղադրում է նրանով, որ նա փախչում է իր մասնագիտությունից և իրեն արդարացնելու համար նա փորձում է մեղավորներ փնտրել:

8.Վիկտոր Համբարձումյանը պատասխանեց.
-Երբ կարոտում եմ երկինքը, գալիս եմ Բյուրական, բայց ոչ թե աստղադիտակից եմ նայում, այլ նստում եմ տանս առջև և հիանում երկնքով:

Վ. Համբարձումյանը պատասխանում է, որ երբ նա կարոտում է երկինքը, գալիս է Բյուրական, բայց ոչ թե աստղադիտակից նայելու պատճառով, այլ նա նստում է իր տան առջև և հիանում երկնքով:

Ա. Իսահակյանը գրել է. -<<Մայրենի լեզվի բառերը մենք զգում ենք, ապրում, իսկ օտար լեզվինը՝ հասկանում, սովորում, հիշում>>։

-<<Մայրենի լեզվի բառերը մենք զգում ենք, ապրում, — գրում էր Ա. Իսահակյանը, — իսկ օտար լեզվինը՝ հասկանում, սովորում, հիշում>>։

-<<Մայրենի լեզվի բառերը մենք զգում ենք, ապրում, իսկ օտար լեզվինը՝ հասկանում, սովորում, հիշում>>, — գրում էր Ա. Իսահակյանը։

-<<Հայրի’կ, դու ինձ հետևու՞մ ես, — մտքում հարցնում է Անահիտը>>։

Անահիտը մտքում հարցնում է. -<<Հայրի’կ, դու ինձ հետևու՞մ ես>>։

-<<Հայրի’կ, — մտքում հարցնում է Անահիտը, — դու ինձ հետևու՞մ ես>>։

-Նաեցե’ք, — ասաց սպարապետը, — տեսե’ ք, թե ինչ երկիր է Աստված տվել հային։

Սպարապետը ասաց. -Նաեցե’ք, տեսե’ ք, թե ինչ երկիր է Աստված տվել հային։

-Նաեցե’ք,տեսե’ ք, թե ինչ երկիր է Աստված տվել հային, — ասաց սպարապետը։

Փոքրիկն ասաց գեղեցկադեմ կնոջը. — Գնեցե’ք այս վարդերը, սրանք Ձեզ նման գեղեցիկ են։

-Գնեցե’ք այս վարդերը, սրանք Ձեզ նման գեղեցիկ են, — փոքրիկն ասաց գեղեցկադեմ կնոջը։

-Գնեցե’ք այս վարդերը, — ասաց փոքրիկը գեղեցկադեմ կնոջը, — սրանք Ձեզ նման գեղեցիկ են։

-Ես աշխատել եմ ուզում, — ասաց Գրիգորը, — դրա համար եմ եկել գյուղ։

Գրիգորն ասաց. — Ես աշխատել եմ ուզում, դրա համար եմ եկել գյուղ։

— Ես աշխատել եմ ուզում, դրա համար եմ եկել գյուղ, — ասաց Գրիգորը։

Այգեպանն ասաց. -Ժլատ մի’ լինիր, սիրելի’ ս, նուշը հենց նրա համար է, որ մարդիկ ուտեն։

-Ժլատ մի’ լինիր, սիրելի’ ս, նուշը հենց նրա համար է, որ մարդիկ ուտեն, — ասաց այգեպանը։

-Ժլատ մի’ լինիր, սիրելի’ ս, — ասաց այգեպանը, — նուշը հենց նրա համար է, որ մարդիկ ուտեն։

-Աստղի’կ, դու էլ մոմ վառիր Դավիթ Անհաղթի խաչքարին, — ասաց մորաքույրս։

Մորաքույրս ասաց. — Աստղի’կ, դու էլ մոմ վառիր Դավիթ Անհաղթի խաչքարին։

-Աստղի’կ,- ասաց մորաքույրս, — դու էլ մոմ վառիր Դավիթ Անհաղթի խաչքարին։

-Չգիտեմ, — ասացի ես, — չեմ խոստանում, մինչև կիրակի դեռ չորս օր ունենք։

Ես ասացի.

-Չգիտեմ, չեմ խոստանում, մինչև կիրակի դեռ չորս օր ունենք։

-Չգիտեմ, չեմ խոստանում, մինչև կիրակի դեռ չորս օր ունենք, — ասացի ես։

-Ես վերարկուս չեմ հանում, այստեղ ցուրտ է, — բացատրեց Աշխենը։

Աշխենը բացատրեց. — Ես վերարկուս չեմ հանում, այստեղ ցուրտ է։

-Ես վերարկուս չեմ հանում, — բացատրեց Աշխենը, — այստեղ ցուրտ է։

Շարունակիր ավանդությունը և հաշվեցրու 2 լեռներին։

Լինում է, չի լինում 2 քույրեր են լինում ՝ Արագածը և Մասիսը։ Նրանք անընդհատ վիճում էին, ասելով. -Ես քեզանից ավելի գեղեցիկ և բարձր եմ, — ասում է Արագածը։ — Ո՛չ ես եմ ավելի գեղեցիկ ու բարձր։ Նրանք այդպես շարունակում են այնքան մինչև մի լեռ եկավ և ջղայնացավ։ Նրա անունն էր Մարութա սարը։ Նա եկավ, որպեսզի հաշտեցնի քույրերին և ասաց. -Ես ձեզ իրարից հիմա կբաժանեմ և ամեն մեկիդ կպատժեմ և կվերադառնամ մեկ տարի հետո, որ տեսնեմ, թե հաշտվեցիք դուք արդյոք, թե՞ ոչ։ Այդ ամենը ասելուց հետո նա բաժանում է քույրերին ու գնում։ Մեկ տարի անց նա վերադառնում է։ Քույրերը լացակումած ասում են. -Մենք հասկացանք մեր սխալը։ — Խնդրում ենք էլ մի բաժանիր մեզ։ Մենք էլ չենք կռվի։ Մարութա սարը մտածում է, մտածում և ասում. — Լավ, ես ձեզ կմիացնեմ իրար, բայց խոստացեք, որ հաստատ չեք կռվի։ Նրանք խոստանում են և այդ պահից հետո էլ իրար հետ չեն կռվում։

Ամառները հաճախ էի հանգստանում գյուղում: Մի օր մտա մեր մառանը՝ բահը վերցնելու: Սիրում էի ամռան երկար օրերին ծառերի տակերը փորփրել: Մառանի դռնով ներս մտա թե չէ, զարմացած կանգ առա ու տեսա մի այլանդակ, փոշոտ մառան։ Ես գնացի և վերցրեցի մաքրելու հարմարանքներ և սկսեցի պսպղացնել մառանը։ Մառանը մաքրելու հետո խիղճս հանգստացավ։ Ամեն բանը հիմա իր տեղում էր։ Արկղերը դրեցի պահարանի մեջ, պատուհանին դրեցի փարթամ ծաղիկներ։ Այ հիմա ամեն ինչ իր տեղում է։ Երևի մեր կատուն էր մտել և ամեն ինչ խառնել իրար։ Ես վերցրեցի բահը և գնացի ծառերը մշակելու։

Ես ոունեմ շատ ընկերներ, բայց կխոսեմ նրանցից երկուսի մասին։ Առաջին ընկերը դա Վիկտորն է։ Նա շատ ընկերասեր է, ունի հետաքրքիր զբաղմունքներ, հոգով բարի մարդ, ինքը ունի սև գույնի մազեր և մուգ շագանակագույն աչքեր։ Ես նրա մեջ հարգում եմ ամենաշատը ընկերասիրությունը և իր բարի հոգին։ Ես ունեմ նաև շատ մոտիկ ընկերուհի Էդիտան, ով ունի շականակագույն աչքեր և բաց շականակագույն մազեր։ Բնավորությամբ հաճելի մարդ ում հետ ես հաճույքով զրույցում եմ։ Գեղեցիկ արտաքին ունի։ Նրա մեջ ես սիրում եմ բարությունը։

Ձախորդ Փանոս – Այսպես են անվանում այն մարդկանց, որոնց մոտ ձախողվում է ամեն գործ եւ մեծ մասամբ՝ իրենց խելքից։ Ձախորդ Փանոսը հայկական ժողովրդական հեքիաթի հերոս է։ Հեքիաեը մշակել է Հովհաննես Թումանյանը 1914 թվականին։ Նեսոյի քարաբաղնիս – Հովհաննես Թումանյանի հանրահայտ պատմվածքի վերնագիրն է։ Թումանյանը պատմում է նախասովետական շրջանի հայ գյուղի հետամնաց գյուղացիների մի սովորություն՝ քարաբաղնիսով հիվանդ բուժելու մասին։ Այժմ «Նեսոյի քարաբաղնիս» ասելով հասկանում ենք ոչ ճիշտ ու հակաբժշկական միջոցներով բուժում։ Ո՛չ ամոթ ունի ուժեղը, ոչ՛ վախ – Այս արտահայտութունը Թումանյանի հայտնի Հառաչանք պոեմից է, որը գրվել է 1890 թվականին։ Այսօր այս արտահայտությունը օգտագործվում է բռնություն կամ անարդարություն բնութագրելիս։ Մի կաթիլ մեղր — Թումանյանի հայտնի լեգենդի վերնագիրն է, որի սյուժեն Թումանյանը վերցրել է Վարդան Այգեկցու առակից։ Այս արտահայտությունն օգտագործվում է չնչին բանից մեծ աղմուկ բարձրացնելը ծաղրելու համար։